Zniszczone zabytkowe budynki zachowane dla przyszłych pokoleń
The Monuments Board of the Slovak Republic (PUSR) wraz z archiwami pełni funkcję opiekuna zabytków na Słowacji.
PODSTAWY
Na szczęście od 2006 roku przedstawiciele zarządu w pełni uświadomili sobie, jak ważna jest digitalizacja dokumentów archiwalnych, którymi zarządzają. Zaczynali jako jedna z pierwszych instytucji pamięci na Słowacji, skanując fotografie, przezrocza, szklane negatywy, plany i obrazy zapisywane w formatach .jpg i .tiff. Stopniowo dołączyli do tego najstarsze dokumenty aktowe z działalności organów zabytków na Słowacji z lat 1919–1950, skanując je w formacie .pdf.
IDEA
Jednak, podobnie jak wiele innych instytucji pamięci, przedstawiciele zarządu stopniowo starali się wprowadzić takie rozwiązanie, które umożliwiłoby przechowywanie zdigitalizowanych danych na jak najtrwalszym nośniku bez konieczności ciągłej migracji. PUSR wybrał tę część kolekcji, którą uznano za najcenniejszą. Niektóre informacje są tym cenniejsze, że dotyczą historycznych budynków, które już nie istnieją. Ważną cechą tego archiwum jest to, że większość zbiorów archiwalnych jest udostępniana w inwentarzach przetwarzanych elektronicznie, wchodzących w skład systemu informacji archiwalnej. Dzięki temu PUSR mógł dołączyć do samych obiektów cyfrowych archiwalną bazę danych ze szczegółami na temat zeskanowanych dokumentów. W ten sposób informacje są uzupełnione, służąc przyszłym użytkownikom. Oprócz digitalizacji obiektów 2D, takich jak dokumenty archiwalne, zarząd PUSR, jako wykonawca krajowego projektu Digital Monuments Fund, zajmował się również digitalizacją obiektów 3D, tj. zamków, dworów, kamienic, architektury wernakularnej itp. The Department of Digitisation and Graphic Documentation wybrał do digitalizacji przykłady rzadkich obiektów sakralnych i ich wyposażenia artystycznego, a także pomnik poległych żołnierzy radzieckich w czasie II wojny światowej do przechowywania na piqlFilm. W wyniku digitalizacji 3D powstały różne formaty plików (chmura punktów, ortofotomapy, panoramy 3D, filmy, modele wielokątne, rysunki).
Sytuację dodatkowo komplikują niejasne wymogi dotyczące digitalizacji i tworzenia metadanych na Słowacji.
„W technologii piqlFilm najbardziej podoba mi się to, mówiąc kolokwialnie, że jest to namacalny nośnik, który można fizycznie chwycić ręką i zobaczyć na własne oczy. Na ogół inne technologie opierające się przenośnych nośnikach danych są bardzo wrażliwe, zawodne i wymagają ciągłej migracji.”
REALIZACJA
Dzięki temu, że piqlFilm umożliwia przechowywanie danych cyfrowych, a także informacji o kodach dostępu do nich, jest to metoda absolutnie rewolucyjna, nieporównywalna z innymi istniejącymi technologiami. Kwestia długoterminowego przechowywania danych jest jeszcze bardziej wymagająca niż sama digitalizacja. Ogromne ilości cyfrowych danych i metadanych stanowią problem w przetwarzaniu i przechowywaniu w taki sposób, by był gwarantowany do nich dostęp w odległej przyszłości. Dlatego też Piql zajmuje się tworzeniem kopii zapasowych i przechowywaniem danych cyfrowych utworzonych w Slovak Monument Board poprzez zapisywanie ich na nośnikach przenośnych, takich jak dyski zewnętrzne i taśmy magnetyczne, również na lokalnym serwerze, a na końcu poprzez przechowywanie ich w lokalnej chmurze. Ponadto dorobek Digital Monuments Fund jest przechowywany w Central Data Repository w University Library w Bratysławie. Jednak żadna z tych opcji nie gwarantuje długoterminowego bezpiecznego przechowywania danych cyfrowych, a w szczególności ich wykorzystania teraz, ale też w odległej przyszłości. Do dziś dziedzictwu kulturowemu nieustannie zagrażają nie tylko wojny, konflikty, klęski żywiołowe, wandalizm i terroryzm, ale także brak zainteresowania, czy nieuwaga i zaniedbania w ochronie danych cyfrowych ze strony szefów administracji państwowej i samorządowej, a także ze strony samych instytucji pamięci. Pomimo ogromu wysiłku, energii i środków finansowych poświęconych na digitalizację słowackiego dziedzictwa kulturowego w projekcie europejskim, dorobek w postaci słowackiego portalu nie jest zadowalający.
PLANY
Kwestia długoterminowego przechowywania stworzonych do tej pory obiektów cyfrowych powinna zostać jak najszybciej rozstrzygnięta kompleksowo i profesjonalnie. Przechowywanie zdigitalizowanego dziedzictwa kulturowego Słowacji w Arctic World Archives może być dla kraju kwestią honoru i prestiżu.